Πότε ήρθε η Τρόικα για πρώτη φορά στην Ελλάδα και έμεινε 80 χρόνια;

Η σχέση της χώρας μας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει τις ρίζες της βαθιά πίσω στον χρόνο. Οι εκπρόσωποί του μας επισκέφτηκαν πρώτη φορά το 1898 και έμειναν 80 χρόνια! 

Με εντυπωσιακή εμμονή (πάλι) των Γερμανών

Ήδη από το 1893 ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε κηρύξει την περίφημη πτώχευση και τέσσερα χρόνια αργότερα (1897) η Ελλάδα βγήκε ηττημένη από τις εχθροπραξίες με την Τουρκία. Με εντυπωσιακή εμμονή των Γερμανών επιβλήθηκε στη χώρα ο διεθνής έλεγχος ως όρος για την εξασφάλιση της ειρήνης. Τάχιστα εκδόθηκε ο σχετικός νόμος και τον Απρίλιο του 1898 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα η… τρόικα της εποχής – αποτελούμενη από τους Τέστα (Γερμανός), Λετάν (Γάλλος) και Λόου (Αγγλος).

Οι ελληνικές κυβερνήσεις τους έχτισαν μέγαρο!

Πού θα έμεναν όμως οι κ.κ. του τότε ΔΝΤ; Για να έχουν όλες τις ανέσεις και να μην ταλαιπωρούνται, οι ελληνικές κυβερνήσεις της εποχής τους έχτισαν ένα μέγαρο!

Διάλεξαν δε μία από τις καλύτερες τοποθεσίες, πίσω από το τότε παλάτι – όπου σήμερα στεγάζεται το Μέγαρο της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Πρόκειται για το ακίνητο που καταγράφεται στο Κτηματολόγιο της Προεδρίας της Δημοκρατίας και βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλέως Γεωργίου (τότε ονομαζόταν Διοχάρους) και Στησιχόρου. Αυτό λοιπόν το κτίριο ανεγέρθηκε για τις ανάγκες της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής! Μάλιστα η ανέγερσή του βάφτηκε και με αίμα, αφού κατά την ανατίναξη φουρνέλου (1901) τραυματίστηκε ένας εργάτης δίνοντας αφορμή για συζητήσεις.

Εκτελέσεις στο Γουδή

Έκτοτε δεκάδες ήταν οι περιπέτειες στις οποίες υποβλήθηκε το ελληνικό κράτος, ακόμη και σε ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές. Όπως το 1922, όταν η κυβέρνηση Δ. Γούναρη – προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του στρατού που μαχόταν στη Μικρά Ασία – εξέδωσε 550 εκατομμύρια σε χαρτονομίσματα, χωρίς τη συγκατάθεση των τροϊκανών. Ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε. Ο «Έλεγχος» εξανέστη και απαίτησε «ζεστό» χρήμα από τον αρμόδιο υπουργό Οικονομικών Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη, ο οποίος όμως δεν πρόλαβε να αντιδράσει, αφού μαζί με τον πρωθυπουργό και τέσσερις ακόμη συναδέλφους του εκτελέστηκε στο Γουδή. Βρέθηκαν βέβαια άλλοι για να εξυπηρετήσουν τις απαιτήσεις του «Ελέγχου».

Η στάση πληρωμών του 1932

Λίγα χρόνια αργότερα τους «τάραξε» ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος κήρυξε στάση πληρωμών την 1η Μαϊου 1932, ως απόρροια της οικονομικής κρίσης του προηγούμενου χρόνου. Οι τροϊκανοί της εποχής εξανέστησαν εκ νέου και μαζί τους σχεδόν όλη η Ευρώπη αλλά και η Αμερική. Χαρακτηριστική είναι η έκθεση που έστειλε ο πρεσβευτής της Ελλάδος στο Λονδίνο (1935) γράφοντας: «Η συζήτησίς μου με τους εμπειρογνώμονας υπήρξεν εξόχως διαφωτιστική. Το Φορέϊν Οφφις πνέει μένεα εναντίον μας»!

Αυτοί ήθελαν να φύγουν, κάποιοι «Έλληνες» δεν τους άφηναν…

Όπως αποκάλυψε ο Α. Σβώλος, το 1942, μεσούσης της Κατοχής, η βρετανική κυβέρνηση είχε δηλώσει εγγράφως προς τον πρόεδρο της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης Εμμ. Τσουδερό ότι ήταν σύμφωνη με την κατάργηση του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Όταν η ελληνική «Κυβέρνησις Εθνικής Ενότητος» βρισκόταν στην Ιταλία (Νοέμβριος 1944) απέρριψε την άφιξη στην υπό απελευθέρωση Ελλάδα του Huge Jones – του τελευταίου προπολεμικού αντιπροσώπου της Αγγλίας στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο των Αθηνών. Αποφασίστηκε να έρθει μόνο για την τακτοποίηση υπηρεσιακών θεμάτων, άποψη που ασπάστηκε και η βρετανική κυβέρνηση. Εν τω μεταξύ ο «Ελεγχος» εγκατέλειπε το ακίνητο της οδού Στησιχόρου και «βολευόταν» με την υπηρεσία του σε μικρότερες – αλλά εξίσου πολυτελείς – εγκαταστάσεις.

Μετά την απελευθέρωση ο Huge Jones ήρθε στην Αθήνα και περιορίστηκε στην παράκληση να μην απολυθεί το προσωπικό και να μεταταχθεί σε δημόσιες υπηρεσίες. Αλλά, ως εκ θαύματος, ο Έλληνας αντιπρόσωπος που παραβρέθηκε στη Διάσκεψη της Ειρήνης των Παρισίων (1946) συνηγόρησε υπέρ της παραμονής του «Ελέγχου», με αποκλεισμό μόνον της Ιταλίας. Έτσι μας ξέμεινε πάλι Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος στην Αθήνα!

Τέλος έβαλε ο Θ. Κανελλόπουλος

Ωστόσο η μακρά σειρά των διατυπώσεων που ζητούσε ο «Έλεγχος» προβλημάτιζε τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις. Υπουργεία και υπηρεσίες διαμαρτύρονταν διαρκώς για τις δυσχέρειες που παρουσιάζονταν στη διοίκηση με τα περίφημα «ένσημα» του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Μέχρι που ο Σοφοκλής Βενιζέλος – το 1951 – από το βήμα της Βουλής δήλωνε πως «ο Έλεγχος θεωρείτο ουσιαστικώς κατηργημένος». Αλλά μόνον κατηργημένος δεν ήταν, αφού ταλάνισε την ελληνική οικονομία για ακόμα 27 χρόνια.

Το τέλος εκείνης της ογδοηκονταετούς περιπέτειας ήρθε με νόμο που εξέδωσε ο αείμνηστος Θανάσης Κανελλόπουλος το 1978. Επιστρατεύοντας τη «σπιρτάδα» και το χιούμορ του στο έγγραφο που απέστειλε στη Βουλή έγραφε ότι με το νομοσχέδιο για τη διάλυση της Διεθνούς Οικονομικής Επιτροπής όχι μόνον δεν προκαλείτο δαπάνη εις βάρος του Προϋπολογισμού, αλλά πραγματοποιούνταν οικονομίες περίπου τετρακοσίων χιλιάδων δραχμών που αντιστοιχούσαν στα έξοδα λειτουργίας της (ενοίκιο, κοινόχρηστα, φωτισμός, τηλέφωνα κ.ά.).

Πηγή: mikros-romios.gr.